BLOG | Alles over geluidsoverlast

Geluidsoverlast en leefbaarheid

Als je geluidsoverlast ervaart, kan dat heel vervelend zijn en je welbevinden enorm benadelen. Geluidsoverlast (of: geluidshinder) wordt door Wikipedia gedefinieerd als: “…de subjectieve ervaring van mensen dat geluid als hinderlijk ervaren wordt.” Geluidsoverlast is subjectief omdat sommige mensen gevoeliger voor geluid zijn dan anderen. Wat de een als hinderlijk ervaart, kan de ander niet eens opgemerkt hebben. Ook kan het zo zijn dat je pas echt last van een bepaald geluid gaat hebben, als het over een langere periode aanhoudt.

Negatieve effecten

De negatieve effecten van geluidsoverlast op de leefbaarheid zijn ook in studies aangetoond. O.a. de Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft aangetoond aan dat geluidsoverlast leidt tot hart- en vaatziekten, stress, slapeloosheid en concentratieproblemen. De non-profit milieu-organisatie Bruitparif voerde onlangs een grote studie uit naar de impact van geluidsoverlast op de leefsituatie van inwoners van de metropoolregio Parijs. Bruitparif is verantwoordelijk voor het monitoren van de geluidsoverlast in ‘groot Parijs’. De studie toonde aan dat Parijse inwoners gemiddeld 10,7 maanden langer ziek zijn dan niet-Parijzenaren. Het nemen van maatregelen tegen geluidsoverlast door bouw- en infraprojecten levert dan ook een grote bijdrage aan de leefbaarheid van de directe omgeving.

Geluidsoverlast al jaren op nummer 1

De stichting Bewuste Bouwers publiceerde een greep uit de reacties die zij via haar website Verbeterdebouw.nl en via de Verbeterdebouw App in het jaar ervoor ontving. Daarin is ook een overzicht opgenomen met de top 5 categorieën van meldingen die sinds 2014 zijn binnengekomen. Vanaf 2014 staat de categorie ‘geluid’ elk jaar op nummer 1:

Wetten en regelgeving

In Nederland is de regelgeving rondom geluidshinder in het algemeen in verschillende landelijke wetten en regelingen ondergebracht. Op deze pagina van de Rijksoverheid is daar meer over te lezen.

Bouwlawaai: maandag t/m zaterdag van 07.00u – 19.00u

Regelgeving over bouwlawaai (geluidsoverlast bij sloop- en bouwwerkzaamheden) is onder andere in het Bouwbesluit 2012 ondergebracht. In dit Bouwbesluit is aangegeven dat sloop- en bouwwerkzaamheden op maandag tot en met zaterdag van 07.00u ’s ochtends tot 19.00u ’s avonds mogen plaatsvinden. Daarnaast legt het Bouwbesluit ook een link tussen het geluidsniveau enerzijds, en de duur van blootstelling aan het geluid anderzijds. In Artikel 8.3 staat aangegeven hoe lang je aan welk geluidsniveau blootgesteld mag worden.

Wegwerkzaamheden: APV

Voor het beheersen van lawaai als gevolg van bijvoorbeeld wegwerkzaamheden gelden bepalingen uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Denk dan bijvoorbeeld aan nachtelijk onderhoud aan metro- en tramrails.

Ontheffingen

Soms bestaat er een technische of maatschappelijke noodzaak waardoor het voor een bouwer niet mogelijk is om overdag te werken of waarbij het toegestane geluidsniveau overschreden wordt. Dan kan de bouwer bij het (lokale) bevoegd gezag een ontheffing aanvragen.

In de Gemeente Amsterdam is bijvoorbeeld deze Richtlijn Bouwlawaai bestuurlijk vastgesteld. Deze richtlijn dient als handvat voor het bevoegde gezag bij het beoordelen van een verzoek tot ontheffing in het kader van het Bouwbesluit 2012.

Oorzaken van geluidsoverlast

Oorzaken van geluidsoverlast bij bouw- en infraprojecten zijn o.a.:

• aanbrengen van damwanden en palen ten behoeve van funderingen van wegen, viaducten, bruggen, gebouwen, etc.;
• sloop van wegen, funderingen, gebouwen, bruggen en andere objecten;
• slijpen, beitelen, zagen of snijden van materialen zoals wegverhardingen die op maat gemaakt moeten worden of natuursteen dat gerestaureerd wordt;
• gebruik van machines en ander materieel met diesel- en benzinemotoren, zoals bulldozers, vrachtwagens, aggregaten, pompen. Niet alleen op de bouwlocaties maar ook op de route er naar toe (bouwlogistiek);
• piepgeluiden van achteruitrijdende vrachtwagens;
• claxonneren door bestuurders van vrachtwagens en ander materieel (bijvoorbeeld bij het verwijderen (frezen) van asfalt);
• luisteren naar radio door bouwvakkers.

Preventieve maatregelen om geluidsoverlast te voorkomen

Door het nemen van BLVC-maatregelen kan de geluidsoverlast veroorzaakt door een project worden beperkt. Dit kunnen preventieve of correctieve maatregelen zijn. Preventieve maatregelen nemen de overlast bij de bron al weg: ze zorgen ervoor dat het werk over het totaal genomen minder geluid veroorzaakt. Dit zorgt voor een verbetering van de leefbaarheid in de directe omgeving. Denk bijvoorbeeld aan:

• uitvoeren van heiproeven in combinatie met geluidsmetingen. Dit om te bepalen welke heimethode de minste overlast geeft of welke maatregelen noodzakelijk zijn om de overlast maximaal te beperken op die specifieke locatie. De heiproeven worden voorafgaand aan het opstellen van het contract uitgevoerd;
• gebruik van een geluidsarm systeem om funderingen aan te brengen, zoals bijvoorbeeld boren, schroeven of gebruik van een hoogfrequent trilblok in plaats van het heien van palen;
• in-situ maken van funderingspalen (gat boren en opvullen met beton);
• het bekleden van de heigording met hout, zoals bij het project De Nieuwe Plantage in Amsterdam is toegepast;
• geluidsarm slopen van beton- en/of metselwerkconstructies door middel van inzet van een sloopschaar;
• toepassen van de ‘wanden-dak-methode’ om ondergronds te bouwen: eerst de wanden en het dak plaatsen, en daarna pas ontgraven;
• bij sanering van een (water)bodem: gebruikmaken van een sondeertechniek in plaats van afgraven van de verontreinigde grond. Hierbij worden met een sondeerstang – een soort grote injectienaald – organische en chemische vloeistoffen in de grond geïnjecteerd. De vloeistoffen stimuleren de bacteriën en die breken de verontreiniging de komende jaren langzaam af. Lees meer over de toepassing van deze sondeertechniek bij de bodemsanering van de Bakenessergracht in Haarlem.
• het elders slopen van materialen, niet op locatie;
• machines niet langer aanzetten of laten draaien dan strikt noodzakelijk is;
• kiezen voor een route voor het bouwverkeer die de omgeving minder hinder bezorgt (bijv. niet langs / door woonwijken);
• inzetten van elektrisch aangedreven materieel (bijv. elektrisch aggregaat of elektrische shovel), of elektrische voertuigen om materieel en personeel te vervoeren;
• bij achteruitrijden van vrachtwagens gebruikmaken van lichtsignalen en camera’s in plaats van piepsignalen.
• geen radio luisteren;
• continue geluidsregistratie (monitoring) en dit ‘realtime’ beschikbaar maken via een website.

Correctieve maatregelen

Om de geluidsoverlast acceptabeler te maken, kun je ook correctieve maatregelen toepassen:

• plaatsen van een tijdelijk geluidsscherm tegen geluidsoverlast van de bouw zelf of van het bouwverkeer;
• plaatsen van hekken met geluidsreducerende doeken erop (‘noise control’, bijv. om geluid van beitelen en zagen te weren);
• uitdelen van oordopjes;
• aanbieden van een hotelovernachting of een alternatieve werkplek bij (nachtelijke) geluidsoverlast;
• (tijdelijk) isoleren van gevels omwonenden (bij oude panden);
• omkasten van aggregaten of ander materieel dat geluidsoverlast veroorzaakt;
• in het geval van nabijheid van een school: geen geluidsoverlast veroorzakende werkzaamheden uitvoeren tijdens tentamens, of bij het buitenspelen van (m.n. kleine) kinderen;
• in / nabij een woonbuurt: geen geluidsoverlast veroorzakende werkzaamheden vóór 9 uur ’s ochtends (m.n. op zaterdag als mensen wat later op gang komen);
• bij het afvoeren van puin door middel van vrachtwagens: eerst een laagje zand in de laadbak aanbrengen, om het geluid te dempen.

Rol van communicatie bij geluidsoverlast

Communicatie speelt een belangrijke rol bij de mate waarin geluidsoverlast door de omgeving als hinderlijk wordt ervaren. Als de omgeving tijdig op de hoogte is van geluidsoverlast die onvermijdelijk is, kan zij zelf maatregelen nemen. Bijvoorbeeld door tijdelijk een andere werkplek te gebruiken, een poosje in een andere kamer van het huis te gaan slapen, of zelfs een weekendje weg te plannen. In ieder geval is de omgeving door goede en tijdige communicatie mentaal voorbereid op wat er komen gaat.

De volgende communicatieve maatregelen kun je toepassen:

• verspreiden van lawaaischema’s bij omwonenden (of hinderkalenders als je hier ook nog andere vormen van hinder in opneemt);
• ‘real time’ inzichtelijk maken van geluidsniveaus die je opmeet, bijvoorbeeld via een website;
• communiceren over de manier waarop het geproduceerde geluid gemonitord wordt, en welke procedure er door het project gevolgd wordt op het moment dat het geluidsniveau boven de toegestane waarde terecht komt;
• welke maatregelen getroffen worden om de geluidsoverlast te beperken.

Maatregelen geluidsoverlast Aanpak Ring Zuid Groningen

Bij het project Aanpak Ring Zuid in Groningen worden verschillende maatregelen genomen om de geluidsoverlast te beperken.

Bij de sloop van een viaduct bij de Esperantokruising zijn geluidsschermen geplaatst, om het ergste geluid van de werkzaamheden tegen te houden. Zoals het doorzagen van betonnen elementen van het viaduct en het verwijderen van asfalt.

Onlangs heeft aannemer Combinatie Herepoort gratis oordopjes uitgedeeld vanwege heiwerkzaamheden. Deze heiwerkzaamheden vonden in de avond plaats. De oordopjes konden voorafgaand aan het werk afgehaald worden bij het informatiecentrum van het project.

In het voorjaar van 2018 zijn damwanden ingetrild door middel van een hoogfrequent trilblok, dat minder geluidsoverlast geeft. De damwanden waren nodig als fundering voor een tijdelijk viaduct.

Ook heeft het project een compensatieregeling waar de omgeving aanspraak op kan maken. Bijvoorbeeld wanneer omwonenden te maken hebben met ontoelaatbare overlast, zoals geluidsoverlast boven de toegestane norm en buiten reguliere werktijden. Zij kunnen dan een verzoek doen voor een hotelovernachting. Voor mensen die thuis hun werkplek hebben, bestaat de mogelijkheid een verzoek te doen voor een alternatieve werkpleklocatie.

Vernieuwing kademuur Rechtboomssloot Amsterdam

Bij de vernieuwing van een deel van de kademuur van de Rechtboomssloot in de Amsterdamse binnenstad, past de aannemerscombinatie GR8W8 zoveel mogelijk elektrisch materieel toe. Zo worden de benodigde bouwmaterialen aangevoerd per elektrisch aangedreven boot, de straatstenen met een elektrische kraan- en shovel opgenomen, wordt er geschaft in een elektrische keet en gereden op een elektrische scooter. Op die manier ondervindt de omgeving veel minder geluidsoverlast. Beluister en bekijk het zelf in dit filmpje (bron: GR8W8).

Meer informatie is ook te vinden op de LinkedIn-pagina van GR8W8 en deze pagina op de site van de Gemeente Amsterdam.

Deel je ervaringen!

Heb jij zelf een goede maatregel tegen geluidsoverlast in je project toegepast en wil je je ervaring delen? Of juist een vraag stellen? Neem dan contact met ons op via info@blvc.nl, Twitter of LinkedIn. We horen er graag over!