De relatie tussen BLVC en faalkosten

Resultaten van een onderzoeksscriptie in de Amsterdamse Houthaven

In de periode 2022 - 2023 deed student Bestuurskunde Matteo Asmoro onderzoek naar de relatie tussen het werken met BLVC en het verminderen van faalkosten op het project Houthaven in Amsterdam. Bestaat deze relatie en zo ja, wat is deze dan? Het verkrijgen van meer inzicht in deze relatie kan leiden tot een positiever beeld van BLVC bij uitvoerende partijen, en een grotere bereidheid om hiermee te werken en in te investeren. 

Centrale vraag en gehanteerde methodiek

In de Amsterdamse Houthaven wordt al enige tijd gebouwd aan een nieuwe duurzame woonwijk met o.a. 2.700 woningen, commerciële ruimtes en maatschappelijke voorzieningen. De wijk wordt gebouwd op 7 eilanden, die het IJ in steken. Omdat de werk- en openbare ruimte in het gebied enorm beperkt is, zet de gemeentelijke projectorganisatie in op het werken met BLVC. De gedachte hierbij is dat het werken met BLVC uiteindelijk bijdraagt aan een acceptabele mate van hinder voor de omgeving, en tegelijkertijd voor een soepeler uitvoeringstraject voor de betrokken uitvoerende partijen.

Maar kloppen deze gedachten wel? Om deze te toetsen heeft Matteo Asmoro zijn onderzoek gericht op de volgende centrale vraag:

“In hoeverre biedt de BLVC-werkwijze meerwaarde voor aannemers, tijdens de uitvoeringsfase op het ontwikkelproject Houthaven en van welke factoren is deze afhankelijk?” 

Om antwoord te krijgen op deze vraag is een beschrijvende vorm van onderzoek uitgevoerd, waarbij de data afkomstig is uit online enquêtes en diepte-interviews met de coördinator bouwlogistiek van de gemeente, de omgevingsmanager van de gemeente en de projectleiders en uitvoerders van verschillende uitvoerende partijen actief in het projectgebied.

Relatie BLVC en faalkosten niet met harde cijfers aangetoond

Helaas heeft het onderzoek geen harde cijfers opgeleverd waarmee een directe relatie tussen het werken met BLVC en dalende faalkosten aangetoond kan worden. Dit heeft twee oorzaken:

  1. Het ontbreken van cijfers over BLVC-kosten bij de betrokken bedrijven
  2. Het lastig kunnen inschatten van faalkosten die voorkomen zijn

Beide gegevens blijken niet voorhanden te zijn bij de geïnterviewde respondenten. Wel geeft het onderzoek aan dat de meeste respondenten van mening zijn dat er wel een relatie bestaat tussen het hanteren van een BLVC-werkwijze en het voorkomen van faalkosten.

Succesfactoren BLVC-werkwijze

Wel beschrijft het onderzoek omstandigheden of randvoorwaarden, die van belang zijn voor het toe- of afnemen van de meerwaarde van BLVC voor zowel de uitvoerende partijen als de omgeving. Anders gezegd: hoe meer voldaan wordt aan onderstaande randvoorwaarden, hoe groter de meerwaarde van de BLVC-werkwijze kan zijn. Deze meerwaarde kan bijv. bestaan uit voorkomen van stilstand, overlast, extra kosten, vertraging, en zelfs kopzorgen bij het uitvoeringsteam.

De randvoorwaarden zijn:

Wijze van aansturing BLVC-proces door de projectcoördinatie: focus op samenwerking en duidelijkheid

Uit het onderzoek is gebleken dat uitvoerders en projectleiders van uitvoerende partijen erg te spreken zijn over de wijze waarop het BLVC-proces in de Houthaven wordt aangestuurd. Hierbij wordt m.n. het organiseren van periodieke overleggen tussen de uitvoerende partijen (incl. nutspartijen) geroemd. De overleggen en het regelmatige contact zorgt voor structurele afstemming tussen alle uitvoerende partijen actief in het gebied, op het gebied van bouwlogistiek (bijv. transportroutes, bijzondere leveringen) maar ook op het gebied van communicatie-inspanningen.  M.n. de onderlinge afstemming van transportroutes draagt volgens de respondenten bij aan het minimaliseren van raakvlakken tussen projecten, en daarmee tot een besparing van kosten, doordat bijv. stilstand van aanvoer van materieel en materialen voorkomen wordt. Bijkomend voordeel van de regelmatige overleggen is dat men elkaar onderling leert kennen, waardoor er een prettige, informele werksfeer ontstaat.

Daarnaast wordt ook het helder uitspreken van verwachtingen en het controleren op juiste uitvoering van de plannen als positief ervaren. Dit geeft duidelijkheid, en als een en ander dan buiten conform plan geregeld is, kan het uitvoeringsteam zich richten op de uitvoering. Of zoals één van de respondenten het formuleerde: “Je hebt uiteraard wat kosten aan, maar je hebt wel de meeste zaken ondervangen die met je omgeving te maken hebben. In de uitvoering scheelt dat heel veel tijd, energie en kopzorgen’’.

Het feit dat de BLVC-afspraken voor alle uitvoerende partijen in het gebied gelden, en dus ook voor nutspartijen, wordt ook als positief ervaren. Iedereen moet zich houden aan dezelfde regels, waardoor ook iedereen hiervan profiteert. En als niet aan de afspraken voldaan wordt, volgt er een sanctie.

BLVC zo vroeg mogelijk in de voorbereiding meenemen

Hoe eerder BLVC meegenomen wordt in de voorbereiding van een project door een uitvoerende partij, hoe beter de inschatting van de kosten die hiermee gemoeid zijn, en hoe minder vertraging wordt opgelopen vlak voor of zelfs tijdens de uitvoering (bijv. door discussie over nut en noodzaak hiervan, of stilleggen van de werkzaamheden omdat niet aan de BLVC-eisen is voldaan). Deze vertraging verhoogt vaak de kosten, wat weer de indruk kan wekken dat het juist de BLVC-maatregelen zijn die kostenverhogend werken. Terwijl het in werkelijkheid de onbekendheid met de BLVC-werkwijze tijdens de voorbereiding is, die de kosten tijdens de uitvoering opstuwt. Het onderzoek laat zien dat het nu nog erg van de betrokken projectleider afhangt, in welke mate en op welk moment BLVC een rol gaat spelen in (de voorbereiding van) een project.

Communicatie over belang BLVC door hele projectketen

Het onderzoek laat ook zien dat de bekendheid met het belang van BLVC in de gehele keten (van opdrachtgever tot opdrachtnemer tot onderaannemer en leverancier) een positief effect heeft op de kwaliteit van de uitvoering van het project. Hoe meer het belang van BLVC onderwerp van gesprek is tussen alle betrokken partijen, en concrete verwachtingen op dit gebied en  consequenties van het niet naleven van de BLVC-eisen, uitgesproken worden, hoe positiever het effect hiervan op het uitvoeringstraject. Immers, deze uitwisseling zal leiden tot grotere kennis en bewustzijn bij alle betrokkenen. Het belang van BLVC laten toenemen zou bijv. kunnen door de kwaliteit van de uitvoering te benoemen tot één van de Kritische Prestatie Indicatoren (KPi’s) van een organisatie.

Vervolgonderzoek nodig

In het onderzoek komt ook naar voren dat het belang van de hierboven genoemde succesfactoren toeneemt naarmate:

  • het project technisch complexer is,
  • de beschikbare fysieke werkruimte kleiner,
  • het aantal omgevingsprojecten groter,
  • de tijdsdruk waarbinnen de realisatie plaats moet vinden hoger, en
  • de belangen van stakeholders in de omgeving groter.

Naarmate het aantal projecten dat in een binnenstedelijke omgeving wordt uitgevoerd stijgt, neemt ook het belang van het werken met BLVC, en het creëren van de juiste omstandigheden voor een goede implementatie hiervan, toe. Het beschikken over de juiste financiële cijfers ten aanzien van gemaakte BLVC-kosten enerzijds, en de voorkomen faalkosten anderzijds, kan helpen bij het verder vergroten van onze kennis over het belang van BLVC. Het onderzoek beveelt dan ook aan dat verder onderzoek op dit specifieke punt volgt.

Download het onderzoek

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Download dan hier het onderzoek zelf.

 

Eerste publicatie: 8 oktober 2023
Laatste aanpassing: 10 oktober 2023
Beeld: Matteo Asmoro